روز سه‌شنبه ۸ فوریه، ۱۹ بهمن، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در دیدار با اولاف شولتز، صدراعظم آلمان هشدار داد که حمله به اوکراین مساوی با پایان کار خط لوله نورد استریم ۲ است.
اولاف شولتز نیز که کشورش مقصد نهایی گازی خواهد بود که در نورداستریم ۲ جاری می‌شود فعلا ماندن در اردوگاه غرب و آمریکا را به پروژه‌ای که سال‌ها است برای نهایی شدنش انتظار کشیده، ترجیح داد و گفت که در اعمال تحریم بر روسیه در صورت حمله به اوکراین همراه خواهد بود.
البته صدراعظم آلمان به صراحت در مورد پروژه نورداستریم ۲ اظهار نظر نکرد و تنها گفت که رویکرد کشورش تفاوتی با متحرانش در ناتو نخواهد بود و به انگلیسی گفت: «ما متحد خواهیم بود. ما با هم عمل خواهیم کرد. ما تمام اقدامات لازم را انجام خواهیم داد و آنها با هم انجام خواهند شد.»
اما نورد استریم ۲ چیست و چرا در قلب مناقشه غرب و روسیه قرار گرفته است؟ چرا آلمان در همراهی با متحدانش در ناتو مردد است؟
در حقیقت ورای همراهی لفظی و زیانی میان شولتز و بایدن، آلمان و آمریکا موضع مشابهی در مورد نورداستریم ۲ ندارند. آمریکا چه در دوره ترامپ و چه در دوره بایدن، اجرای این خط لوله را تهدیدی برای اقتصاد و نفوذ خودش در اروپا می‌داند. آمریکا می‌گوید این پروژه اهرم فشاری بزرگ در دستان روسیه قرار خواهد داد تا هر زمان که خواستند از اروپا باج بگیرند.
این خط لوله ۱۱ میلیارد دلاری، گاز غرب روسیه را از طریق دریای بالتیک، به شمال شرق آلمان می‌رساند. پروژه متعلق به غول انرژی روسیه، گازپروم، است که قبلا در همین نقطه خط لوله نورد استریم ۱ را به بهره‌برداری رسانده است. نورد استریم ۲ ظرفیت انتقال گاز روسیه از راه دریای بالتیک را دوبرابر می کند.
در حالی که آلمان مدعی است که این پروژه صرفاً تجاری است، نورد استریم ۲ نیز پیامدهای ژئواستراتژیکی دارد. با عملیاتی شدن نورد استریم ۲، عملا لهستان و اوکراین از مرکز برنامه انتقال گاز روسیه به اروپا به حاشیه رانده می‌شوند. اوکراین سالانه ۲ ممیلیارد دلار از انتقال گاز اروپا از خط لوله‌ای که از خاک کشورش می‌گذرد درآمد دارد که اگر نورداستریم ۲ اجرا شود بخش بزرگی از این درآمد حذف خواهد شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این خط لوله می تواند ۲۶ میلیون خانه در آلمان را با قیمتی مقرون به صرفه و ارزان گرم کند. ساخت و ساز نورد استریم ۲ در ماه سپتامبر به پایان رسید و حال تنها صدور مجوز رگولاتوری در آلمان باقی مانده تا روسیه جریان گاز در این خط لوله را برقرار کند.
این مجوزها هنوز صادر نشده است. روسیه می‌گوید فشار آمریکا سبب شده تا آلمان تعلل کند. آلمان ترجیح داده است تا حد امکان پای خود را از این مناقشه بیرون بکشد و در فرصت مناسب به آرزوی دیرینه‌اش برای جایگزینی منبع انرژی ارزان به جای نیروگاه‌های هسته‌ای تحقق ببخشد.
آلمان ۶ نیروگاه هسته‌ای تولید برق فعال داشت که در سال‌های گذشته سه تای آنها را از مدار خارج کرد. آلمان انتظار دارد که نورداستریم ۲، جای خالی نیروگاه‌های از مدار خارج‌شده را بگیرد و قیمت هردم‌فزاینده انرژی در اروپا را کنترل کند.
برنامه آلمان برای گاز دریافتی از این خط لوله تنها برای مصرف خودش نیست. انتظار می‌روید بخشی از این گاز به ایتالیا، اتریش و دیگر کشورهای اروپای مرکزی هم برسد.
آمریکا از زمان آغاز این پروژه تلاش کرد تا اجرای آن را متوقف کند. کنسرسیومی که قرار بود سهم مساوی روسیه و آلمان در هزینه‌های ساخت را تامین کند خیلی زود به مشکل برخورد کرد و مسکو نهایتا بخش اعظم هزینه ساخت را خودش پرداخت.
ترامپ در زمانی که کاخ سفید را اداره می‌کرد به آلمان پیشنهاد داد تا گاز مایع آمریکا را جایگزین گاز نورداستریم ۲ کند. قاعدتا قیمت بیشتر و دشواری فرآیند انتقال سبب شد تا آلمان این پیشنهاد را جدی نگیرد.
این خط لوله با مخالفت اوکراین و لهستان هم مواجه شده است. دو متحد واشنگتن که نقش مهمی در مناسبات شرق اروپا دارند.
در درون آلمان نیز به دلیل مخالفت سبزها که در دولت ائتلافی شولتز حضور دارند، صدوور مجوز رگولاتوری پیچیدگی بیشتری یافته است. سبزها می‌گویند این پروژه مخاطرات زیست‌محیطی گسترده‌ای دارد.
در ۱۳ ژانویه، سنای ایالات متحده از تصویب لایحه‌ای که تد کروز، سناتور جمهوری‌خواه برای اعمال تحریم ها علیه نورد استریم ۲ پیشنهاد کرده بود، موافقت نکرد.
دولت جو بایدن مخالف این لایحه بود چرا که می‌گفت تصویب آن ماجرای اوکراین را پیچیده‌تر از قبل می‌کند و احتمال دارد آلمان را در مقابل آمریکا قرار دهد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین از سنا خواسته بود که تحریم‌های نورد استریم ۲ را تصویب کند، در حالی که آلمان به طور خاص از کنگره آمریکا خواسته بود که تحریم‌ها را تصویب نکند.
در ماه مه، بایدن به عنوان بخشی از توافق با آلمان، از تحریم های شرکت روسی مستقر در سوئیس که پروژه خط لولهنورد استریم ۲ را اجرا می کند، چشم پوشی کرد.
آلمان می‌داند که تحریم این خط لوله منجر به کاهش عرضه انرژی و رشد قیمت گاز در اروپا خواهد شد.
استفان مایستر، کارشناس روسیه و اروپای شرقی در شورای روابط خارجی آلمان، می گوید: «هرچه بیشتر ایالات متحده در مورد تحریم یا انتقاد از این پروژه صحبت کند، این پروژه در جامعه آلمان محبوب‌تر می‌شود. اکثر آلمانی‌ها از این پروژه حمایت می‌کنند، این تنها بخش‌هایی از نخبگان و رسانه‌ها هستند که مخالف خط لوله هستند.»
کمبود گاز در اروپا به طور گسترده ناشی از کمبود جریان گاز از روسیه است. این امر به ویژه به کارگران کم درآمد آلمان که حزب سوسیال دموکرات (SPD) به رهبری اولاف شولتز برای کسب رای به آنها متکی است، ضربه زده است.
دو ماه پس از تعلیق پروسه صدور مجوز رگولاتوری، نورد استریم ۲ به یکی از قوی‌ترین ابزارهای باقی مانده غرب برای تأثیرگذاری بر تصمیم گیری روسیه در مورد اقدام نظامی در اوکراین تبدیل شده است.
برای روسیه، این خط لوله مهم است زیرا دشواری‌های ارسال گاز از طریق لهستان و اوکراین را حذف می کند و به گازپروم اجازه می دهد گاز را مستقیماً به مهم‌ترین مشتری اروپایی خود، یعنی آلمان، ارسال کند.
این خط لوله می تواند هزینه های عملیاتی انتقال گاز را حدود یک میلیارد دلار در سال کاهش دهد.
قطع خط لوله نورد استریم ۲ می تواند به اقتصاد روسیه آسیب برساند اما همچنین می تواند تأثیرات منفی بر اروپا در کل داشته باشد. مسکو نزدیک به ۴۰ درصد گاز طبیعی اروپا را تامین می کند.
در واکنش به تحریم‌های احتمالی علیه مسکو، کرملین ممکن است وسوسه شود تا ذخایر انرژی خود را به سلاح تبدیل کند و عرضه به مشتریان اروپایی خود را کاهش دهد و اروپا را به دوران «زمستان انرژی» وارد کند.
